The city of «Dertosa» in the Early Roman Empire. The occupation of the suburban area of the Rastre ravine

  • Jordi Diloli Fons
    Universidad Rovira i Virgili jordi.diloli[at]urv.cat
  • Ramón Ferré Anguix
    Universidad Rovira i Virgili
  • Ramón Járrega Domínguez
    Instituto Catalán de Arqueología Clásica
  • Jordi VilÀ Llorach
    Universidad Rovira i Virgili

Abstract

The study of the evolution of urban planning of the ancient city of Tortosa is one of the main projects of the Grup de Recerca Seminari de Protohistoria i Arqueologia of the Rovira i Virgili University. The reconstruction of the urban topography of the Iberian and Roman city is the foremost goal of the project. Starting from the interpretation of the archaeological work carried out in the city, especially the interventions led by our team in Tortosa during the last ten years, we offer a first approach to the reality of the Roman occupation of ancient Dertosa. It is a a proposal of urban reconstruction of a section of the city focused on the Rastre ravine, an extramural area that was part of a southern suburb of the city, probably linked to the operations that took place at the river port. We have seen as the built spaces were adapted to the ground by building staggered platforms, and thus overcoming the morphological constraints imposed by a complex topography.
  • Referencias
  • Cómo citar
  • Del mismo autor
  • Métricas
Abril, J. (1931): Un capítol de la meva actuació a Tortosa. Tortosa.

Aranegui, C. (2004): Sagunto. Oppidum, emporio y municipio romano. Barcelona: Ed. Bellaterra.

Aranegui, C. (2006): “From Arse to Saguntum”. En Abad, L.; Keay, S. y Ramallo, S. (eds.): Early Roman towns in Hispania Tarraconensis. Portsmouth, pp. 63-74.

Arbeloa, J. V. M. (2000): “Dertosa a l’antiguitat tardana. Consideracions sobre els espais cultuals”, Nous Col·loquis, IV, pp. 45-72.

Arbeloa, J. V. M. (2008): “Dertosa a l’antiguitat. Aspectes d’una estructura urbana incògnita”, Citerior, IV, pp. 79-96.

Barrassetas, E. (1988): Informe-memòria de la recerca-campanya d’excavacions arqueològiques a la Plaça d’Alfons XII (Tortosa). Dept. Cultura Generalitat de Catalunya.

Bayerri, E. (1935): Historia de Tortosa y su comarca, vol. III. Tortosa.

Bayerri, E. (1960): Historia de Tortosa y su comarca, vol. VIII. Tortosa.

Beltrán Lloris, M.; Mostalac, A. y Lasheras, J. A. (1984): Colonia Victrix Ivlia Lepida-Celsa (Velilla de Ebro, Zaragoza). La arquitectura de la “Casa de los Delfines”. Zaragoza: Museo de Zaragoza.

Burch, J.; Nolla, J. M.; Palahí, L.; Sagrera, J.; Sureda, M. y Vivó, D. (2000): “La fundació de Gerunda. Dades noves sobre un procés complex de reorganització d’un territorio”, Empúries, LII, pp. 11-28.

Campo, M. (1984): “Tesorillo de denarios romano-republicanos hallado en Catalunya”, Saguntum, XVIII, pp. 229-243.

Chasseigne, L.; Fincker, M.; Magallón, M. A.; Navarro, M.; Rico, C.; Sáenz, C. y Sillières, P. (2006): “Labitolosa and other Roman towns on the south side of the Pyrenees”. En Abad, L.; Keay, S. y Ramallo, S. (eds.): Early Roman towns in Hispania Tarraconensis. Portsmouth, pp. 146-158.

Curto, A.; Loriente, A.; Martínez, R. y Ros, E. (1986): “Resultats de les excavacions arqueològiques portades a terme l’any 1984 a Tortosa (Baix Ebre)”, Tribuna d’Arqueologia 1984-1985, pp. 115-120.

Del Amo, M. D. (1979): Estudio crítico de la necrópolis paleocristiana de Tarragona. Tarragona.

Diloli, J. y Ferrè, R. (2008): “Íberos en Tortosa. Nuevos datos sobre la protohistoria del Bajo Ebro”, Saguntum, XL, pp. 109-125.

Diloli, J.; Ferrè, R.; Navarro, S. y Vilà, J. (2013): “Evolución urbana de un sector de la ciudad de Tortosa durante la Antigüedad: intervenciones arqueológicas en la calle de Sant Domènech”, Archivo Español de Arqueología, LXXXVI, pp. 75-90. http://dx.doi.org/10.3989/aespa.086.013.005

Diloli, J.; Ferrè, R. y Vilà, J. (2012): “Tortosa durante la protohistoria. Las excavaciones del Grup de Recerca Seminari de Protohistòria i Arqueologia de la urv entre 2004 y 2011”. En II Congreso Internacional Iberos del Ebro (Alcañiz-Tivissa, 2011). Tarragona, pp. 247-256.

Diloli, J.; Vilà, J.; González, A. y Bea, D. (2010): “Les excavacions arqueològiques al solar de l’antic I.E.S. del carrer Montcada (Tortosa, Baix Ebre)”, Tribuna d’Arqueologia 2008-2009, pp. 59-86.

Genera, M. y Járrega, R. (2009): Aproximació a la Dertosa romana. Resultats de les excavacions arqueològiques al solar de la Costa de Capellans, n.º 5. Tortosa (el Baix Ebre). Reus.

Griñó, D. y Camarasa, V. (2011): Memòria del control i excavació arqueològica de la urbanització del Portal dels Romeus, plaça de l’Absis, i carrer Capellans (Tortosa, Baix Ebre). Dept. Cultura Generalitat de Catalunya.

Guitart, J. (2006): “Iluro, Baetulo, Iesso, and the establishment of the Roman town model in Catalunya”. En Abad, L.; Keay, S. y Ramallo, S. (eds.): Early Roman towns in Hispania Tarraconensis. Portsmouth, pp. 51-62.

Guitart, J. (2010): “L’origen de les primeres ciutats romanes de Catalunya. Una aproximació des de l’arqueologia”, Catalan Historical Review, III, pp. 147-162.

Járrega, R. (2006): “La problemàtica històrica i arqueològica de Dertosa: Estat actual dels coneixements i hipòtesis de treball”, Butlletí Arqueològic, XXVIII, época v, pp. 137-197.

Járrega, R. (2008): “La crisi del segle III a l’àrea compresa entre Tarraco i Saguntum. Aproximació a partir de les dades arqueològiques”. En The countryside at the 3rd century. From Septimius Severus to the Tetrarchy. Gerona: Univ. de Gerona, pp. 105-139.

Járrega, R.; Ferrè, R.; Diloli, J. y Vilà, J. (2014): “Elementos urbanísticos de abandono y una posible crisis estructural en la ciudad de Dertosa (Hispania Citerior) en el siglo ii d. C.”. En Ramallo, S. F. y Quevedo, A. (eds.): Las ciudades de la Tarraconense oriental entre los siglos II-IV d. C. Evolución urbanística y contextos materiales. Cartagena: Edic. Univ. de Murcia, pp. 149-174.

López Vilar, J. (2006): Les basiliques paleocristianes del suburbi occidental de Tarraco. El temple septentrional i el complex martirial de Sant Fructuós. Tarragona: icac.

Magallón, M. Á. y Navarro, M. (2010): “Las ciudades romanas en la zona central y occidental del Pirineo meridional veinte años después”, Pallas, LXXXII, pp. 223-254.

Martín, M. (1995-96): “Observaciones sobre el urbanismo antiguo de Carthago Nova y su arquitectura a partir de sus condicionantes orográficos”, Anales de Prehistoria y Arqueología, xi-xii, pp. 205-213.

Martín-Bueno, M. (1975): Bilbilis. Estudio histórico-arqueológico. Zaragoza: Univ. de Zaragoza-Diput. Prov. de Zaragoza-Ayto. de Zaragoza.

Martín-Bueno, M. (2000): “Bilbilis”. En Beltrán-Lloris, F.; Martín-Bueno, M. y Pina, F. (eds.): Roma en la cuenca media del Ebro. La romanización en Aragón. Zaragoza: Caja de Ahorros de la Inmaculada de Aragón.

Miravall, R. (1984): “Intervenció arqueològica al sòl del Patronat a Tortosa”, Quaderns d’Història Tarraconense, v, pp. 207-222.

Miravall, R. (1988): Tortosa, any zero. Tortosa: ed. Dertosa. Nolla, J. M. (2006): “The integration of ne Iberian communities and consolidation of the urban phenomenon”. En Abad, L.; Keay, S. y Ramallo, S. (eds.): Early Roman towns in Hispania Tarraconensis. Portsmouth, pp. 44-50.

Payà, X.; Gil, I.; Loriente, A.; Molist, M. y Morán, M. (2003): “La ciutat romana d’Ilerda. Darreres aportacions al seu coneixement (Lleida, Segrià)”. En Jornades d’Arqueologia i Paleontologia. Comarques de Lleida, pp. 279-312.

Pérez Almoguera, A. (1991): Lleida romana. Lérida: Pagès Editors.
Diloli Fons, J., Ferré Anguix, R., Járrega Domínguez, R., & VilÀ Llorach, J. (2015). The city of «Dertosa» in the Early Roman Empire. The occupation of the suburban area of the Rastre ravine. Zephyrvs, 76, 121–139. https://doi.org/10.14201/zephyrus201576121139

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Jordi Diloli Fons

,
Universidad Rovira i Virgili
Grupo de Investigación Seminario de Protohistoria y Arqueología (GRESEPIA)-URV. Avda. Catalunya, 35. 43002 Tarragona, España.

Ramón Ferré Anguix

,
Universidad Rovira i Virgili
Grupo de Investigación Seminario de Protohistoria y Arqueología (GRESEPIA)-URV. Avda. Catalunya, 35. 43002 Tarragona, España.

Ramón Járrega Domínguez

,
Instituto Catalán de Arqueología Clásica
Instituto Catalán de Arqueología Clásica (ICAC). Plaza Rovellat, s/n. 43003 Tarragona, España.

Jordi VilÀ Llorach

,
Universidad Rovira i Virgili
Grupo de Investigación Seminario de Protohistoria y Arqueología (GRESEPIA)-URV. Avda. Catalunya, 35. 43002 Tarragona, España.
+