Convergencia actual entre el teatro y el Gallego y el portugués: la construcción de un teatro de aquí

Resumen

El objeto de estudio de este artículo, se centra en la relación entre el paisaje de Galicia (España) y Portugal, tomando como punto de partida de las iniciativas de intercambio de los últimos estrenos teatrales galaico-portugués, que consolidan y confirman las relaciones de con una desigual intensidad, desde los años 90 del siglo pasado. En consecuencia, este trabajo forma parte de los estudios sobre las relaciones literarias y culturales entre Galicia (España) y Portugal, a través del diálogo y el intercambio artístico que se basa en las artes escénicas. El enfoque metodológico se tendrá en cuenta las características de las industrias escénicas, así como las pautas de configuración y los intereses de los sistemas de cine en gallego y portugués, y para determinar la relación entre los dos espacios, bajo y condicionamiento social, político e ideológico que se acompañan de las iniciativas sucesivas por proximidad o bien por el distanciamiento cultural.
  • Referencias
  • Cómo citar
  • Del mismo autor
  • Métricas
S/A. «Da Ría de Aveiro a Ortegal: Por un espacio teatral común». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997a, 1, s/p.

S/A. «I festeixo, II festeixo». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997b, 1, s/p.

S/A. «Editorial». Revista Galega de Teatro, 2002, 30, p. 3.

ABUÍN GONZÁLEZ, Anxo. «A configuración dos teatros nacionais na península Ibérica». En ABUÍN GONZÁLEZ, Anxo y Anxo TARRÍO (eds.). Bases metodolóxicas para unha historia comparada das literaturas da Península Ibérica. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 2004, pp. 253-278.

ALONSO MONTERO, Xesús. «Limiar». En LÓPEZ SILVA, Inmaculada et al. (coords.). 40 anos daquel Abrente. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2013, pp. 9-16.

CASTRO GUEDES, Jorge. «Rever (quase) tudo». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

CASTRO GUEDES, Jorge. «Da necessidade da residência para a itinerância». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1998, 2, pp. 141-142.

CASTRO GUEDES, Jorge. «“Movimento dos 31” em Portugal ou de quando o teatro se torna cidadania». Revista Galega de Teatro, 2001, 27, pp. 44-46.

CENTRO DRAMÁTICO GALEGO. Caderno pedagóxico. As actas escuras. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2010. <http://www.centrodramatico.org/imxd/ noticias/doc/1264435225Didactico_As_actas_escuras.pdf> [10 xaneiro 2014].

CETBASE. Teatro em Portugal. Lisboa: Centro de Estudos de Teatro. <http://ww3. fl.ul.pt/CETbase/> [28 xaneiro 2014].

CRUZ, Duarte Ivo. História do teatro português. Lisboa: Verbo, 2001.

FITEI. Festival Internacional de Teatro de Expresión Ibérica. <www.fitei.com> [28 xaneiro 2014].

HERAS, Guillermo. «El difícil equilibrio de la relación entre industrias culturales y artes escénicas». En TORTOSA, Virgilio (ed.). Mercado y consumo de ideas. De industria a negocio cultural. Madrid: Editorial Biblioteca Nueva, 2009, pp. 171-180.

GONZÁLEZ-MILLÁN, Xoán. Literatura e sociedade en Galicia (1975-1990). Vigo: Xerais, 1994.

GUEDE Oliva, Manuel. «Fragmentario heterodoxo sobre o teatro galego». Colóquio. Letras, 1995, 137-138, pp. 191-197.

GUEDE Oliva, Manuel. «Teatro e sociedade». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

GUEDE Oliva, Manuel. «Outras historias de nós». En VIDAL BOLAÑO, Roberto. Mar revolto. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2001.

GUEDE Oliva, Manuel. «Dirección y organización de espectáculos. Pero ¿quién tiene las llaves?». En OLIVA, César (ed.). El teatro español ante el siglo XXI. Madrid: Sociedad Estatal España Nuevo Milenio, 2002a.

GUEDE Oliva, Manuel. «Para facer grande a nosa escrita dramática». En BECERRA SUÁREZ, Carmen y M.ª Teresa VILARIÑO PICOS. Roberto Vidal Bolaño, escritor escénico. Lugo: TrisTram, 2002b, pp. 33-36.

GUEDE Oliva, Manuel. «Conversas con… Manuel Guede (Director do Centro Dramático Galego)». Desde o córner. O blog (persoal) de Xaquín Núñez, 2014. <http://xaquinnunez.wordpress.com/2014/02/08/manuel-guede-director-do- centro-dramatico-galego/> [10 febreiro 2014].

LAMAPEREIRA, Antón. «O teatro portugués na Revista Galega de Teatro». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

LÓPEZ SILVA, Inmaculada. «Do texto ao espectáculo, entre Vidal Bolaño e Martins». Revista Galega de Teatro, 2001, 27, pp. 53-56.

LÓPEZ SILVA, Inmaculada. «Roberto Vidal Bolaño no sistema literario galego». En BECERRA SUÁREZ, Carmen y M.ª Teresa VILARIÑO PICOS. Roberto Vidal Bolaño, escritor escénico. Lugo: TrisTram, 2002, pp. 37-66.

LÓPEZ SILVA, Inmaculada e Dolores VILAVEDRA. Un abrente teatral. As mostras e o concurso de eatro de Ribadavia. Vigo: Galaxia, 2002.

LÓPEZ SILVA, Inmaculada et al. (coords.). 40 anos daquel Abrente. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2003.

LÓPEZ-IGLESIAS SAMARTIM, Roberto. O Processo de Construçom do Sistema Literário Galego entre o Franquismo e a Transiçom (1974-1978): Margens, relaçons, estrutura e estratégias de planificaçom cultural. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, 2010. Tese de Doutoramento. <http:// dspace.usc.es/bitstream/10347/2858/1/9788498874549_content.pdf> [22 xaneiro 2014].

MADEIRA, Rui. «Basta de flores!». Sete Palcos, 2003, 4, pp. 86-93.

MADEIRA, Rui. «Conversas con… Rui Madeira (Director da Companhia de Teatro de Braga)». Desde o córner. O blog (persoal) de Xaquín Núñez, 2014. <http:// xaquinnunez.wordpress.com/2014/02/08/rui-madeira-director-da-companhiade-teatro-de-braga/> [10 febreiro 2014].

MARTINS, José. «Possível, desejável, necessário!». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

MARTINS, José. «José Martins. Teatro transfronteirizo». Tempos novos, 2001, 51, pp, 56-62.

PAZOS JUSTO, Carlos. «O primeiro modernismo português e a/na Galiza (1915): um caminho (im)possível». En NÚÑEZ SABARÍS, Xaquín. Diálogos ibéricos sobre a modernidade. Braga, Editorial Humus-CEHUM, 2011, pp. 41-62.

PORTO, Carlos. Em busca do teatro perdido. Lisboa, Plátano Editora, 1973.

REGO, Néstor. «Passos necessários». En REGO, Néstor (coord.). A Fondo. Cadernos de análise. Galiza e a Lusofonia: o cerne comum. Sermos Galiza, 2013, 6.

RIOBÓ, Pedro P. O teatro galego contemporâneo (1936-1996). A Coruña: Biblioteca-Arquivo Teatral «Francisco Pillado Mayor», 1999.

TEATRO DO ATLÁNTICO. «Uma acção teatral para este lugar do mundo». Sete Palcos, 2003, 4, pp. 98-99.

TORRES FEIJÓO, Elías J. «Contributos sobre o objecto de estudo e metodologia sistémica. Sistemas literários e literaturas nacionais». En ABUÍN GONZÁLEZ, Anxo y Anxo TARRÍO. Bases metodolóxicas para unha historia comparada das literaturas da Península Ibérica. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, 2004, pp. 253-278.

TORRES FEIJÓO, Elías J. «Relacionamento literário galego-português. Legitimação e expansão com Sísifo ao fundo». En SÁEZ DELGADO, Antonio y Luis Manuel GASPAR (eds.). Suroeste. Relaciones literarias y artísticas entre España y Portugal (1890-1936)/Relações literárias e artísticas entre Portugal e Espanha (18901936). Badajoz: Museo Extremeño e Iberoamericano de Arte Contemporáneo/ Sociedad Estatal de Conmemoraciones Culturales, 2010a, vol. 1, pp. 163-185.

TORRES FEIJÓO, Elías J. «Alfredo Pedro Guisado, um século depois». En PAZOS JUSTO, Carlos. Trajectória de Alfredo Guisado e a sua relação com a Galiza (19101921). Santiago de Compostela: Laiovento, 2010b, pp. 9-12.

TROCO X Troco. Revista Lusofonía. <http://www.revistalusofonia.pt/cultura/artigo.php?id=troco_x_troco> [3 febrero 2014].

VÁZQUEZ CUESTA, Pilar. «Portugal-Galicia, Galicia-Portugal: un diálogo asimétrico». Colóquio. Letras, 1995, 137-138, pp. 5-21.

VIDAL BOLAÑO, Roberto. «O encontro: Algunhas consideracións previas». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

VIDAL BOLAÑO, Roberto. «Vidal Bolaño estrena “A burla do galo”». El Cultural, 5 de abril de 2000. <http://www.elcultural.es/version_papel/TEATRO/15399/Vi- dal_Bolano_estrena_a_burla_do_galo> [20 xaneiro 2014].

VIDAL BOLAÑO, Roberto. Mar revolto. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2001.

VIEITES, Manuel. «“Terra de lobos”. Na procura dunha utopia». Ensaio. Revista de Teatro de Galicia e do Norte de Portugal, 1997, 1, s/p.

VIEITES, Manuel (ed.). Do novo teatro á nova dramaturxia (1965-1995). Vigo: Xerais, 1998.

VIEITES, Manuel. «TEATRAgal: encuentros de teatro en Galicia y el norte de Portugal». MadryGal, 1999, 2, pp. 159-161.

VIEITES, Manuel. «Teatro privado e institucional. Encrucilladas e apostas». Tempos novos, 2001, 51, pp. 54-55.

VIEITES, Manuel. A configuración do sistema teatral galego (1882-1936). Santiago de Compostela: Laiovento, 2003.

VILLALÁIN, Damián. «O grupo de Ribadavia: Roberto Vidal Bolaño, Manuel Lorenzo, Euloxio Ruibal». En VIEITES, Manuel (ed.). Do novo teatro á nova dramaturxia (1965-1995). Vigo: Xerais, 1998, pp. 85-108.

VV. AA. Um manifesto. Cultura Galega, 2001. <http://www.culturagalega.org/even- tos/mostra_ganorte/manifesto.htm> [30 xaneiro 2014].
Sabarís, X. N. (2015). Convergencia actual entre el teatro y el Gallego y el portugués: la construcción de un teatro de aquí. 1616: Anuario De Literatura Comparada, 4, 77–106. Recuperado a partir de https://revistas.usal.es/dos/index.php/1616_Anuario_Literatura_Comp/article/view/13001

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Biografía del autor/a

Xaquín Núnez Sabarís

,
Universidade do Minho
Instituto de Letras e Ciências Humanas – Universidade do Minho. Campus de Gualtar – 4710-057 Braga (Portugal)
+